Nabız Basıncı
Sistolik ve diyastolik basınç arasındaki farka "nabız basıncı" denir. Kan
basıncının 120/80mmHg olduğu durumda, nabız basıncı 40mmHg'dır ve nabız
basıncının ortalaması 30-50mmHg arasındadır.
Nabız basıncı, ventriküllerin sistolü sırasında kanın aorta atılması ile oluşur.
Nabız basıncı sistol sırasında arteriyel sistemde oluşan en yüksek basınç ile
diyastol sırasında arter duvarında her zaman var olan minimum basınç arasındaki
farkı belirtir.
Nabız basıncını etkileyen iki büyük etken vardır. Bunlar: kalbin strok volümü ve
arter kompliansı (arter duvarının genişleme yeteneği)'dır. Kalbin strok volümü
arttıkça, her ventrikül sistolü ile arteriyel sisteme pompalanan kan miktarı artar.
Böylece sistol sırasında arter içindeki basınç daha fazla yükselir, yani sistolik
basınç artar. Buna karşın diyastol sırasında arter içi basınç daha çok düşer ve
sonuçta nabız basıncı büyür. Kalbin strok volümü azaldığında ise nabız basıncı
küçülür. Ayrıca arter kompliansının azalması (örneğin, arteriyoskleroz nedeniyle)
sistol sırasında arter basıncının çok yükselmesine, diyastolde ise çok düşmesine neden olur. Sonuçta nabız basıncında belirgin bir büyüme görülür. Örneğin,
bireyin kan basıncı 170/100mmHg olarak ölçülmüşse nabız basıncı 70mmHg'dır.
Arteriyel Kan Basıncının Düzenlenmesi
Kan, organizmada doku ve organların gereksinimlerine uygun olacak biçimde
dağılır. Bu dağılım sırasında kan basıncında değişiklikler ortaya çıkar. Diğer
taraftan da kan basıncının sabit olması gerekir. Bu nedenle organizma çeşitli
mekanizmalarla kan basıncını kontrol altında tutar. Sinirsel, kimyasal, hümoral ve
hemodinamik mekanizmalar kan basıncını düzenlerler.
Kan basıncı; kardiyak output, periferik vasküler direnç, kan hacmi, kanın
viskositesi ve damar duvarının elastikiyeti gibi çeşitli faktörlerin ilişkisini yansıtır.
Organizmada kanın hareketine ve kan basıncına etki eden bu faktörlerin tümü
"hemodinamik faktörler" olarak ifade edilir. Bu hemodinamik faktörlerin
bilinmesi, kan basıncındaki değişikliklerin değerlendirilebilmesi açısından önemlidir. Kan basıncını etkileyen hemodinamik faktörler aşağıda verilmiştir.
Kan Basıncını (Tansiyonu) Etkileyen Hemodinamik Faktörler
Kan Basıncını (Tansiyonu) Artıran Faktörler:
1. Kardiyak output'un artması,
2. Periferik vasküler direncin artması,
3. Kan hacminin artması,
4. Kanın viskositesinin artması.
Kan Basıncını (Tansiyonu) Düşüren Faktörler:
1. Kardiyak output'un azalması,
2. Periferik vasküler direncin azalması,
3. Kan hacminin azalması,
4. Kanın viskositesinin azalması.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder