Tansiyon (Kan Basıncı)
Kalp kanı yüksek bir basınçla arterlere pompalar. Kan basıncı; kanın arter
duvarına karşı oluşturduğu “kuvveti” ifade eder. Diğer bir deyişle, arteriyel kan
basıncı ventriküllerden arterlere atılan kanın, arter duvarına yaptığı basınçtır.
Kan basıncı, bir milimetrekareye düşen civa basıncı (mmHg) ile ölçülür.
Kalbin bir atımı sırasında damar içinde iki değişik kan basıncı oluşur. Bunlar:
Sistolik Kan Basıncı
Diyastolik Kan Basıncı
Sistolik Kan Basıncı
Kalbin sol ventrikülü sistolde iken içindeki kan büyük bir basınçla arteriyel
sisteme pompalanır. Bu sırada arter içindeki kanın basıncı yüksek bir değere
ulaşır. Oluşan bu azami basınca "sistolik kan basıncı" denir.
Diyastolik Kan Basıncı
Ventrikül gevşediğinde (diyastol) ventrikül içindeki basınç hızla düşer.
Ventrikülde basıncın düşmesi, aortanın perifere gönderdiği kan miktarının
azalmasına neden olarak arteriyel sistemde basıncı düşürür. Ancak, kan damar
içinde sürekli akım halinde olduğundan ventriküllerin diyastolü sırasında da arter
duvarında her zaman asgari düzeyde kan basıncı vardır. Ventriküllerin diyastolü
sırasında arter duvarındaki bu daimi basınca "diyastolik kan basıncı" denir.
Sağlıklı yetişkin bir bireyde sistolik kan basıncı ortalama 120mmHg ve diyastolik
kan basıncı ortalama 80mmHg'dır. Ancak verilen bu değerlerde bireysel
farklılıklar söz konusudur. Sağlıklı bireylerde yapılan çalışmalar, bu ortalama
değerlerin geniş bir dağılım gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu nedenle bireyin
sağlıklı iken normal kan basıncı değerinin belirlenmesi ve bu değerde 20-
30mmHg'lık yükselme ya da düşmelerin dikkatle incelenmesi gerekir. Örneğin,
normal kan basıncı değeri 100/70mmHg olan yetişkin bireyin, kan basıncı
130/80mmHg'ya yükseldiğinde, bu durumun dikkatle değerlendirilmesi ve
izlenmesi gerekir. Bunun yanısıra böyle bir durum sağlık personelinin yanılgıya
düşmesine neden olabilir. Çünkü verilen örnekte bireyin kan basıncının yükseldiği
değer (130/80mmHg) yetişkin bireyler için normal kabul edilen sınırın içindedir.
Oluşabilecek yanılgıların önlenmesinde, bireylerin sağlıklı iken normal kan
basıncı değerlerinin saptanması önemli bir yer tutar.
Kan basıncı değeri ifade edilirken önce sistolik sonra diyastolik değer belirtilir,
örneğin, 120/80mmHg. Bu kan basıncında sistolik 120mmHg, diyastolik
80mmHg’dır (1,18).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder