TANIYA GÖTÜRÜCÜ (DİAGNOSTİK) BULGULAR
Paramediğin bakacağı, dinleyeceği veya hissedeceği bir çok bulgu vardır.Bunları değerlendirmek için uygun araçları olmalıdır. Bunların en önemlisi gözleri, elleri, ve kulaklarıdır.
Muayene paramediğin;
- Dört vital bulguya;
- Nabız
- Solunum
- Kan basıncı
- Vücut ısısı
Bakmasını(inspeksiyon), dinlemesini(oskültasyon), hissetmesini(palpasyon) gerektirir.
** Semptom (belirti): hastanın ifade ettiği tanımlamadır.”kolum ağrıyor” veya “başım dönüyor” gibi.
** Bulgu: Paramediğin gördüğü veya bulduğudur.”kan basıncı, kırık bir kolda deformite veya kanama”
“Bulgular ,belirtilerden daha güvenilirdir.”
VİTAL BULGULAR
Vital bulgular, vücudun hayati fonksiyonlarının ve anormal durumlarının ölçülebilir iyi birer göstergeleridir. Bunlar solunum, nabız, kan basıncı ve vücut ısısıdır.
SOLUNUM
Solunum fonksiyonları beyinde medulla oblangata tarafından düzenlenir.
Solunum değişmekle birlikte normal bir erişkinde dakikada 12-20 arasındadır.
12'nin altında olmasına bradipne, 20'nin altında olmasına Taşipne denir.
Çocukta ortalama I5/dk, bebekte ortalama 20/dk;dır.
SOLUNUM PARAMETRELERİ
Derinlik:
Hızlı ve yüzeyel solunum şokta görülür.
Derin zorlanarak kesik kesik solunum parsiyel havayolu tıkanıklığını veya akciğer hastalığını gösterir.
Solunum depresyonu veya durması halinde göğüste ve karında çok az hareket vardır veya hiç yoktur.
Tam havayolu tıkanması olan kişi konuşamaz, öksüremez, soluyamaz ve bu durumdaki hemen herkes içgüdüsel olarak boğazını tutar.
Bazen hastanın nefesini koklayarak da bazı bilgiler edinilebilir. Örneğin diabetik ketoasidoz da olan hastanın nefesi aseton kokar. Nefesteki herhangi bir kokuda kayıt edilmelidir.
Solunum depresyonu veya durması halinde göğüste ve karında çok az hareket vardır veya hiç yoktur.
Tam havayolu tıkanması olan kişi konuşamaz, öksüremez, soluyamaz ve bu durumdaki hemen herkes içgüdüsel olarak boğazını tutar.
Bazen hastanın nefesini koklayarak da bazı bilgiler edinilebilir. Örneğin diabetik ketoasidoz da olan hastanın nefesi aseton kokar. Nefesteki herhangi bir kokuda kayıt edilmelidir.
Sesler
Solunum gözlenirken steteskop kullanmadan işitilebilecek sesler not alınmalıdır. Bu sesler genellikle alt ve üst solunum yolu tıkanmalarının gelişmesi sonucu oluşur.
Bunlar ;
Gurgling (Gurlama sesi): Sıvı içinden geçen havanın çıkardığı sestir.Bu ses suyun altında kamışla üfleme sesisesine benzer. Bu genellikle üst havayollarında sıvının bulunduğunu gösterir.
Wheezing (Islık sesi): Daralmış havayolundan havanın geçerken ıslık şeklinde ses çıkarması ile belirgin güçlükle nefes alınmasıdır. (Özellikle bronşioller gibi küçük havayolları daralmıştır). Bu genellikle astım, allerjik reaksiyonlar ve bronşitin sonucu görülür.
Stridor (Ötme sesi): Genelikle inspirasyonda duyulan yüksek perdede seslerdir. Kordvokaller ve epiglotu da kapsayan üst solunum yolu tıkanmalarında görülür. Genellikle bebeklerde horoz ötüşüne benzer bir sestir.
Snoring (Horultu ): Dilin üst havayolunu kısmen bloke ettiğinde duyulan sert, düşük perdede sestir. Bu tip tıkanmalarda hasta bilinçsiz ise oldukça zor durumda kalır.
Solunum gözlenirken steteskop kullanmadan işitilebilecek sesler not alınmalıdır. Bu sesler genellikle alt ve üst solunum yolu tıkanmalarının gelişmesi sonucu oluşur.
Bunlar ;
Gurgling (Gurlama sesi): Sıvı içinden geçen havanın çıkardığı sestir.Bu ses suyun altında kamışla üfleme sesisesine benzer. Bu genellikle üst havayollarında sıvının bulunduğunu gösterir.
Wheezing (Islık sesi): Daralmış havayolundan havanın geçerken ıslık şeklinde ses çıkarması ile belirgin güçlükle nefes alınmasıdır. (Özellikle bronşioller gibi küçük havayolları daralmıştır). Bu genellikle astım, allerjik reaksiyonlar ve bronşitin sonucu görülür.
Stridor (Ötme sesi): Genelikle inspirasyonda duyulan yüksek perdede seslerdir. Kordvokaller ve epiglotu da kapsayan üst solunum yolu tıkanmalarında görülür. Genellikle bebeklerde horoz ötüşüne benzer bir sestir.
Snoring (Horultu ): Dilin üst havayolunu kısmen bloke ettiğinde duyulan sert, düşük perdede sestir. Bu tip tıkanmalarda hasta bilinçsiz ise oldukça zor durumda kalır.
Yüzeysel-güçlükle: soluk yolu tıkanması,kalp yetmezliği, astım
Hızlı-Derin: Diyabetik koma(hiperglisemi), hiperventilasyon
Ağrılı,güçlükle,yüzeysel: Solunum yetmezliği, akciğer hastalıkları, pulmoner emboli, kalp sorunları
Sırt üstü yatarken solunumda zorlanma: kalp yatmezliği, akciğer enfeksiyonları, astım
Solunumda ara ara durma: hipoksi, konjestif kalp yetmezliği, kafa yaralanmaları
Yavaş solunum; felç, kafa yar.,göğüs yar.,çeşitli ilaçlar(narkotiklrrvb)
Solunum yok: solunum durması, soluk yolu tıkanması.
Hızlı-Derin: Diyabetik koma(hiperglisemi), hiperventilasyon
Ağrılı,güçlükle,yüzeysel: Solunum yetmezliği, akciğer hastalıkları, pulmoner emboli, kalp sorunları
Sırt üstü yatarken solunumda zorlanma: kalp yatmezliği, akciğer enfeksiyonları, astım
Solunumda ara ara durma: hipoksi, konjestif kalp yetmezliği, kafa yaralanmaları
Yavaş solunum; felç, kafa yar.,göğüs yar.,çeşitli ilaçlar(narkotiklrrvb)
Solunum yok: solunum durması, soluk yolu tıkanması.
Vital Bulgular - Solunum Ders Notu İçin Tıklayın
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder