Akut adrenal korteks yetersizliği (adrenal kriz) esas olarak primer adrenal yetmezlikli (Addison Hastalığı) olan hastalarda ciddi enfeksiyon ya da diğer akut stres hallerinde meydana gelir. Ayrıca bilateral adrenal infarktüs veya bilateral adrenal kanamadan sonra da meydana gelebilir.
Uzun süreden beri kortizon kullanan bir hastanın tedavisinin aniden kesilmesi en sık nedenler arasındadır.
Strese verilen klasik hormonal cevapta normalde hipotalamo-hipofizer-adrenal aksın aktivasyonu sonucu surrenallerden glukokortikoidlerin salınımı artar. Kortizol artışının derecesi stresin ciddiyetine ve ağırlığına bağlıdır.
Vücut streste olduğunda adrenal bez yeterince kortizol salgılayamıyorsa adrenal kriz ortaya çıkar.
Akut Adrenal Korteks Yetersizliği Klinik Belirti ve Bulgular
- Dehidratasyon, hipotansiyon, mevcut hastalığın ciddiyeti ile orantısız şok
- Zayıflama ile birlikte bulantı ve kusma, anoreksi
- Karın ağrısı
- Açıklanamayan hipoglisemi
- Açıklanamayan ateş
Akut Adrenal Korteks Yetersizliği Tedavi
- Akut adrenal bez yetmezliği hayatı tehdit eden acil bir durum olması nedeniyle damar yolu hemen açılmalıdır.
- 2-3 litre % 0,9 luk serum fizyolojik veya % 5 lik dekstroz hemen verilmelidir. Aşırı sıvı yüklemesine karşı akciğerler sık sık dinlenmelidir.
- 4 mg deksametazon (dekort ampul) intravenöz olarak verilmelidir.
Tiroid Fırtınası (Tirotoksik Kriz)
- Tiroid fırtınası, tirotoksikozun (hipertiroidi) çok şiddetli bir şeklidir. Mortalitesi % 20 dir.
- Bir tirotoksikozlu hastada tirotoksikozun aşırı bulguları ile birlikte ateş, ateş ile orantısız taşikardi ve SSS disfonksiyonu (ajitasyon, başdönmesi ve koma) olduğunda tiroid fırtınası düşünülmelidir.
- Eskiden en sık neden olarak bu hastaların cerrahi tedavilerinde ortaya çıkmasıydı.
- Bugün daha sık yetersiz tedavi edilen veya hiç tedavi edilmeyen hastalarda bir enfeksiyon veya travma nedeniyle olabilmektedir.
Klinik Belirti ve Bulgular
- Şiddetli hipermetabolizmanın belirti ve bulguları tabloya hakimdir.
- Ateş daima mevcuttur ve çok yüksek olabilir.
- Aşırı terleme vardır.
- Sinüzal veya ektopik kaynaklı taşikardiye akciğer ödemi veya konjestif kalp yetmezliği eşlik edebilir.
Tedavi
- Tedavisi yoğun bakım şartlarındadır.
- Hasta nakil süresince serin bir ortamda tutulmalı ve hipertermi ile mücadele edilmelidir.
- Bunun için soğutucu battaniye ve aspirin haricindeki ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Aspirin tiroid hormon düzeylerini yükseltir, bu nedenle kullanılmaz. Parasetamol kullanılabilir.
- Soğuk uygulaması yapılmalıdır.
- Damar yolu derhal açılmalı ve dehidratasyon ve hiponatremiyi önlemek için serum fizyolojik infüzyonu başlanmalıdır.
Hepatik Ensefalopati
- İleri derecede karaciğer yetmezliklerinde görülür.
- Sarılık olabilir veya olmayabilir.
- Nefeste küfleşmiş meyve kokusu (fetor hepatikus) vardır.
- Flapping tremor vardır.
- Mental durum uyku halinden delirium ve komaya kadar değişebilir.
- Tedavide solunum desteği yapılır, monitörize edilir, intravenöz dekstroz ve potasyum replasmanı yapılır ve en kısa sürede yoğun bakıma nakledilir.
ALKOL İNTOKSİKASYONU
- Dehidratasyon bulguları vardır.
- Taşikardi, hipotansiyon ve hipotermi görülür.
- Dizartri ve ataksi vardır.
- Hipoventilasyon olabilir
- Tedavide 50 ml % 50 dekstroz solüsyonu verilmeli ve sonrasında % 5 dekstroz ile devam edilmelidir.
Hiperkalsemik Kriz
- Hiperkalsemi nedenleri
- Kanserler (kemiğin doğrudan tutulması)
- Hiperparatiroidi
- Hipertiroidi
- Diüretikler
- İmmobilizasyon
- Böbrek yetmezliği
- Adrenal yetersizlik
Klinik Belirti ve Bulgular
- Merkezi sinir sistemi: letarji, depresyon, stupor ve koma, ataksi
- Nöromuskuler: Halsizlik, proksimal miyopati, hipotoni, derin tendon reflekslerinde azalma
- Kardiyovasküler: Hipertansiyon, bradikardi, kardiyak aritmi, Q-T mesafesinde kısalma
- Renal: Poliüri, hiperkalsiüri, kalsiyum nefropatisi
- GIS: Bulantı, kusma, iştahsızlık, kabızlık, hazımsızlık
Tedavi
- Serum fizyolojik ile hızlı mayi replasmanı (yaklaşık 6 litre/gün) başlanır ve sıvı yüklenmesinin önüne geçmek için 100 mg a kadar lasix ampul verilebilir.
Hipokalsemi
Nedenleri
- Kronik renal yetmezlik
- Hipoparatiroidizm
- Şiddetli sepsis
- Yanık
- Protamin, heparin ve glukagon gibi ilaçlar
- Akut pankreatit
Klinik Belirti ve Bulgular
- Adele spazmları ve krampları
- Hiperrefleksi
- Koreiform hareketler
- Tetani
- Epileptiform kasılmalar
Tedavi
- Intravenöz kalsiyum enjeksiyonları yapılır.
- Kalsiyum glukonat ampullerin % 10 luk preparatları 10-20 ml. lik dozlarda ÇOK YAVAŞ intravenöz yoldan verilir.
- Kalsiyum intravenöz yoldan verilirken bu arada kalp sık sık dinlenmeli ve ritme göre doz ve hız ayarlaması yapılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder